Sijtwendetunnel
De Sijtwendetunnel is een bijzondere tunnel in het palet dat wordt bestudeerd in het kader van deze opgave. Het is (gedeeltelijk) de enige landtunnel, weliswaar voor gemotoriseerd verkeer, maar met een lagere snelheid. De Sijtwendetunnel in de N14 gaat dwars door de bebouwde kom van gemeente Leidschendam-Voorburg en is feitelijk een serie tunnels en onderdoorgangen. Integrale gebiedsontwikkeling in een publiek-private samenwerking lag aan de basis van dit uniek project. Infrastructuur, wonen, werken en recreëren werden aan elkaar gekoppeld en niet als separate zaken gezien. Het is een voorbeeld van stedelijke tunnels ontworpen in de late jaren negentig, de tijd van de Vinex wijken.
1e en 2e Beneluxtunnel
De beide Beneluxtunnels behoren tot de grootste van Nederland, indrukwekkende megastructuren op zichzelf, maar ook gelegen middenin het industrielandschap van de Rotterdamse haven met kranen, opslagtanks en uiteraard de Nieuwe Waterweg zelf. Benelux één en twee zijn in verschillende tijden gebouwd (respectievelijk 1967 en 1992). Dit leeftijdsverschil is goed te zien. Waar de eerste nog een omvangrijk lichtrooster had (bij zowel in- als uitgang), heeft de tweede dat niet. Ook de bedieningsgebouwen zijn opvallend verschillend, de eerste heeft op beide oevers een monumentaal gestapeld gebouw dat prominent aan de oever staat, bij de tweede is vooral het kunstzinnige scherm tussen de OV- en de autotunnels opvallend. Beide tunnels zijn naar de techniek en smaak van hun tijd gemaakt en liggen net los van elkaar, zodat ieder zijn eigen architectonische ruimte heeft.
Noordtunnel
De Noordtunnel is een typische jaren tachtig tunnel, met veel beton en een opvallende stalen lichtroosterconstructie boven beide ingangen. Aan de oostzijde zijn de tunnel en bijbehorende gebouwen vrijwel onzichtbaar vanuit de omgeving. Aan de westzijde daarentegen ligt de entree in een open kanteldijkpolder. Zowel vanuit de auto als vanuit de omgeving is de diepe groene kanteldijkpolder en de ingebedde tunnelconstructies goed ervaarbaar. Het hele ensemble is een voorbeeld van integrale ingenieurskunst.
Het landschap rondom de tunnel entrees is divers. Aan weerszijden is goed zicht op de omgeving: aan de noordwestzijde het open en groene recreatiegebied Crezeepolder, aan de zuidwestzijde de milieustraat, bosschages en daarachter de bebouwde kom van gemeente Hendrik-Ido-Ambacht. Aan de oostzijde is de entree veel meer gesloten, met hoge wanden en daarachter watergebonden industrie. Pas een eind verder van de eigenlijke tunnel vandaan wordt het landschap opener en groener.
Drechttunnel
De Drechttunnel is net als de tunnel de Heinenoordtunnel een typische jaren zestig tunnel, met stoer beton. Wat hier echter opvalt is het ontbreken van lichtroosters. Kennelijk was dat toen de tunnel gebouwd werd niet nodig. De beide tunnelingangen zijn zorgvuldig ingebed in het landschap, met een rij gaten in een doorlopende gekromde keermuur. Het doet enigszins denken aan de tunnels in de Alpen, die zich een weg boren door het gesteente. Een opvallend aspect van deze tunnel is ook de sterke kromming. Waar de meeste tunnels het water in een rechte lijn oversteken, maakt de Drechttunnel bijna een kwartcirkel beweging onder het water. Ook opvallend is dat de bedieningsgebouwen niet zichtbaar op de civiele constructie van de tunnel staan, maar ogenschijnlijk vrij in het landschap. Vooral aan de oostzijde is de verdraaiing van het bedieningsgebouw ten opzichte van de oever van de rivier opvallend. Het maakt de tunnelrichting zichtbaar in de omgeving. Het hele ensemble is goed bewaard gebleven en is een fraai integraal voorbeeld van ingenieurskunst.
Tweede Heinenoordtunnel
De Tweede Heinenoordtunnel voor langzaam verkeer kan niet los worden gezien van de Heinenoordtunnel voor snelverkeer. Beide tunnels liggen naast elkaar, ieder in zijn eigen kanteldijkpolder, maar onderling goed zichtbaar. Waar er bij de Beneluxtunnels sprake is van verschillende uitstralingen bij dezelfde functionaliteit en min of meer dezelfde bouwwijze, zijn er tussen de Heinenoordtunnel en Tweede Heinenoord grote verschillen. De Heinenoordtunnel in de A29 is een typische jaren zestig tunnel met een gebouwde tunnelbuis. De Tweede Heinenoordtunnel is daarentegen de eerste boortunnel in Nederland en biedt doorgang aan landbouwverkeer en (brom)fietsers en voetgangers. Het ensemble van beide tunnels in een ruime groene en natte setting is gaaf bewaard gebleven.
