Brug Kop Weespertrekvaart

Jaar 2019 - 2023
Typologie Beweegbare brug
Locatie Amsterdam, Nederland
Opdrachtgever Gemeente Amsterdam
Samenwerking Wallaard Noordeloos, Machinefabriek Rusthoven, PT Structural
Projectarchitecten Syb van Breda, Ruud Burger, Mark Ernst

De brug verbindt sterk verschillende stadslandschappen aan weerszijden van de Vaart: het hooggelegen stedelijke gebied Overamstel en het laaggelegen groene Amsteldorp. De Overamsteloever ten noorden van de brug is gemaakt van ruwe stortstenen, aan de zuidzijde komt een kade. De brug ligt precies op de overgang tussen deze oevertypes. Ons ontwerp haalt het uiterste uit asymmetrie en eenvoud. De uitstraling van de brug is logisch, vanzelfsprekend en bescheiden. Een eenvoudige maar krachtige lijn ontspringt vanuit het park in Overamstel, vormt een stoer scharnier aan de Overamstelzijde en verjongt tot een uiterst lichte oplegging aan de Weesperzijde.

Vormgeving

Aanbruggen en val smelten samen tot één vorm. De zichtbare constructie wordt uitgevoerd in weervast staal, passend bij de stoere omgeving. Vrijwel het hele oppervlak bestaat uit gezette en vlakke staalplaten, zonder zichtbare lassen. Dit draagt sterk bij aan de beleving van de hele brug als één vorm.  Het ontwerp garandeert zo min mogelijk verstoring van het open beeld over de Vaart. In het water komen alleen de zo slank mogelijke pijlers en remmingwerk. De techniekruimte wordt op de oever, geplaatst, demping van water is niet nodig.

Brug en aanlanding zijn één geheel dankzij de doorlopende borstwering. De stevige borstwering sluit goed aan op het thema van ommuurde gebieden en gebouwen in het Overamstelgebied, niet in het minst die van de Bijlmerbajes zelf. Aan de Weesperzijde wordt de dijk  plaatselijk verhoogd. De brug sluit vloeiend en comfortabel aan op het fiets- en voetpad langs het water. Slagbomen en landverkeersseinen vormen gezamenlijk één “meubel”. Remmingwerken, pijlers en scheepvaartseinen worden bescheiden van vorm en in één kleur dicht bij het water geplaatst.

Flora en fauna

Wij maken fauna passages aan beide oevers. Tevens komen aan beide zijden van de Vaart nieuwe fauna uittredeplaatsen. In het landhoofd onder het brugdek worden zwaluw- en vleermuiskasten ingebouwd. Deze kasten liggen in de luwte diep onder het dek waar het donker en droog is. Bij het landhoofd Overamstelzijde komt een tuin met bij- en vlindervriendelijke bloeiende bloemen. Wij hebben een beplantingsschema ontworpen dat langdurige bloei gedurende het hele vliegseizoen garandeert. De tuin verschaft ook een hellende toegang naar de faunapassages onder de brug door.

De schuine vorm van de handregel zorgt voor dat de ledverlichting naar het dek straalt. Samen met de hoge gesloten borstwering wordt hiermee voorkomen dat het licht uitstraalt naar de omgeving. Daarnaast heeft de verlichting een warme kleurtemperatuur, zodat het in de nacht geen schadelijk blauw licht uitstraalt. Nachtdieren worden door deze maatregelen niet gestoord.

Techniek

De doorvaarthoogte bij beweegbare bruggen is meestal onbeperkt. Op deze locatie volstaat een doorvaart van vijf meter hoog. Bij verplaatsing van het scharnier naar de oever wordt de doorvaarthoogte reeds bereikt bij een opening van 18 graden. Hierdoor kan de brug energiezuinig worden bewogen. De techniek van de brug staat goed beschermd en veilig opgesteld: contragewicht, motoren en schakelkasten zijn bij elkaar geplaatst in een ondergrondse techniekruimte. Vandalen kunnen er niet bij, weer en wind hebben geen invloed.

De weervaststalen constructie is zeer licht (150 kg/m2), behoeft geen conservering (en dus geen toxische stoffen) en is aan het einde van zijn levensduur volledig recycleerbaar, met behoud van primaire eigenschappen. Val en aanbruggen worden in twee delen gemaakt, over de weg naar de locatie vervoerd en ter plekke in een grote tent aaneen gelast. Met deze uitvoeringswijze blijft de constructie zo licht mogelijk. Het eindresultaat heeft dezelfde laskwaliteit als in de fabriek. De brug wordt voorzien van een lichte oplegdruk om klapperen te voorkomen. De leuning wordt galvanisch gescheiden van de weervast stalen hoofdconstructie. Hiermee wordt roestvorming op de leuning vermeden.